Điều trị chuyên sâu

CÁCH NHẬN BIẾT DA NHIỄM CORTICOID

CÁC THỂ VIÊM DA DO SỬ DỤNG KEM TRỘN CHỨA CORTICOID

ĐIỀU TRỊ DA NHIỄM CORTICOID

Corticoid là gì?

Hoạt chất Corticoid hay còn gọi là Corticosteroid là một loại hormone steroid được sản xuất bởi vỏ thượng thận trong cơ thể người. Trong ngành dược, Corticoid là một chất chống viêm mạnh thường được dùng để chống mẫn cảm, chống dị ứng, chống ngộ độc và ức chế miễn dịch.

Ðến nay người ta đã tổng hợp được rất nhiều nhóm thuốc steroid và sử dụng rộng rãi, đồng thời cũng kéo theo tình trạng lạm dụng thuốc rất phổ biến. Những tên khoa học của thuốc như Hydrocortison, Prednison, Betamethason, Dexamethason, Prednisolon… cho thấy các nhóm thuốc này rất đa dạng, nhiều chủng loại và mỗi loại lại có rất nhiều tên thương mại khác nhau.

Tác dụng của corticoid

– Chống viêm: Bất kể nguyên nhân gây viêm nhiễm là gì: tai nạn, nhiễm trùng, dị ứng… dù là ở giai đoạn sớm hay muộn. Nhờ đặc tính chống viêm mạnh, corticoid được sử dụng nhiều trong điều trị các loại bệnh: viêm khớp, thấp khớp, thoái hóa khớp, những bệnh lí do chấn thương, sẹo lồi, trị viêm mũi…

– Chống dị ứng: Dùng điều trị trong các bệnh dị ứng da, dị ứng đường hô hấp, hen suyễn nặng…

– Ngoài ra còn nhiều chỉ định chuyên môn khác do tác dụng đa dạng của corticoid như: bệnh da pemphigut, vảy nến, bệnh giảm tiểu cầu thứ phát vô căn của người lớn, bệnh thiếu máu tán huyết do tự miễn… Chính vì đa công dụng như thế nên nhiều người đã lầm tưởng rằng thuốc corticoid là loại thần dược trị được bá bệnh.

Tác dụng phụ đáng lo ngại của corticoid

- Tăng cân do giữ natri, đào thải kali gây béo, mặt tròn mũm mĩm.

- Làm cao huyết áp, tăng đông máu có thể gây nghẽn mạch.

- Chậm liền sẹo các vết thương và dễ gây nhiễm khuẩn thứ phát.

- Làm thoái biến protid nên dễ gây teo cơ.

- Làm xương xốp do giảm hấp thu canxi, nên khi té ngã dễ bị gãy xương.

- Làm loét dạ dày – tá tràng, dễ gây xuất huyết tiêu hóa.

- Ức chế miễn dịch, giảm sức đề kháng của cơ thể.

- Làm tăng tiết mồ hôi, co giật, tăng áp lực nội sọ, rối loạn kinh nguyệt, ảo giác, vui vẻ thái quá, tăng nhãn áp. Ðây là lý do vì sao thuốc corticoid nhất thiết cần có chỉ định điều trị của bác sĩ

Tại sao đa số kem trộn có chứa corticoid

Corticoid là dược phẩm chống viêm mạnh nên rất hiệu quả trong việc điều trị các loại mụn viêm, mụn mủ. Nhờ công dụng giữ nước và bào mòn da nên kem trắng da chứa corticoid làm da sần sùi, sẫm màu nhanh chóng trở nên trắng sáng, mịn màng hơn. Tùy hàm lượng corticoid trong sản phẩm mà hiệu quả dưỡng trắng hoặc điều trị mụn, nám sẽ thấy được chỉ sau vài ngày đến 2 tuần.

Các nguy cơ khi sử dụng kem trộn chứa corticoid trong thời gian dài

Corticoid là loại thuốc hay nhưng khó sử dụng và cần phải được bác sĩ theo dõi trong quá trình sử dụng. Quan điểm dùng corticoid “trị bá bệnh” sẽ làm che mờ triệu chứng bệnh và để lại nhiều dư chứng khi sử dụng cả đường uống và thoa.
Khi sử dụng mỹ phẩm chứa corticoid ban đầu da sẽ đẹp lên nhanh chóng, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn hoặc ngừng thuốc đột ngột sẽ gây ra tình trạng hư da nặng nề cho người bệnh và cũng rất khó chữa.
Nên lưu ý rằng các loại corticoid bôi lâu ngày trên da sẽ làm teo da, rạn da, da dễ bị nhiễm trùng do mất sự đề kháng. Nếu bôi lên da mặt lâu ngày, da mặt mịn màng đâu chẳng thấy mà sẽ thấy bị trứng cá đỏ, phát mụn li ti khắp mặt. Không những thế, thuốc có thể thấm qua da vào máu gây tác dụng toàn thân. Các cô gái trước tuổi dậy thì nếu bôi lên da diện rộng, lâu ngày bị rối loạn sự phát triển hệ lông.

Các thể viêm da do nhiễm corticoid – nhận biết da nhiễm corticoid

Thể nhẹ:

Nhiễm độc corticoid trong thời gian ngắn và độc tính còn thấp: viêm da khô tróc

- Da ửng đỏ và khô tróc, lộ rõ mạch máu dưới da

- Da khô sần, bong vảy

- Có thể ngứa hoặc không

- Đỏ da, da có thể nóng rát hoặc không, da bị sần lên hoặc không

Thể nặng:

Viêm da phồng rộp, nhiễm độc corticoid độc tính cao

- xuất hiện phỏng nước như bị bỏng, loang thành mảng phồng rộp khắp mặt, sau đó vỡ ra gây rát và đau nhức.

- Có thể nhiễm trùng thành các ổ áp xe và túi mủ

- Phỏng nước khô, bị lột da thành các vùng da sần, đỏ.

- Sau khi lột, da sẽ để lại vết thâm lớn sau viêm.

Thể nặng dai dẳng:

Viêm da đỏ, mao mạch vỡ kéo dài – Nhiễm độc corticoid độc tính cao và trong thời gian dài

- da đỏ, nóng rát dữ dội, càng đỏ thêm khi vận động, khi ra nắng hoặc khi tiếp xúc mỹ phẩm.

- Tình trạng giãn mao mạch và đỏ da lặp lại nhiều lần trong ngày và kéo dài nhiều ngày

- Cảm giác sưng phù mặt, căng tức dưới da, châm chích ngứa ngáy khó chịu.

Thể nặng cấp tính:

Nhiễm độc corticoid trong nhiều năm – Mụn kéo dài dai dẳng nhiều năm. Tăng tiết nhờn và nổi nhiều mụn li ti do dùng kem trị mụn chứa corticoid.

- Da rất nhờn và lúc nào cũng trong bẩn

- Da nổi nhiều mụn đầu trắng, mụn ẩn dưới da, mụn đầu đen nhiều

- Có kèm mụn mủ, mụn sưng viêm, mụn đỏ

Thể rất nặng:

Viêm da kích ứng, nhiễm độc corticoid độc tính mạnh và trong thời gian rất dài

- Da đỏ rần kèm theo nóng rát như bị phỏng

- Ngứa da, và nhiều trường hợp ngứa dữ dội

- Da khô bong tróc từng mảng, da dày và sần lên

- Sưng đỏ và mụn nước dày khắp mặt, cằm, cổ.

ĐIỀU TRỊ DA NHIỄM CORTICOID

Hình ảnh quá trình phục hồi da nhiễm corticoid sau liệu trình điều trị tại Dáng Việt

Lần 1: Da nhiễm corticoid trước khi điều trị: mụn ẩn, da ngứa châm chích khi sử dụng mỹ phẩm (khi trang điểm) da đỏ ửng cả ngày, nóng rát khi ra nắng.